Qytetet dhe Shkalla e urbanizimit

Përkufizimi i ri i OECD - KE për qytetet (Dijkstra, 2012) është hartuar në vitin 2011, nga OECD-ja dhe Komisioni Evropian për të siguruar krahasueshmërinë statistikore ndërmjet BE-së, EFTA-s dhe vendeve që kanë kërkuar anëtarësimin.

Qasja OECD-KE i klasifikon qytetet sipas numrit të banorëve të Qendrave Urbane:

S  ndërmjet 50.000 dhe 100.000

M  ndërmjet 100.000 dhe 250.000

L  ndërmjet 250.000 dhe 500.000

XL  ndërmjet 500.000 dhe 1.000.000

XXL  ndërmjet 1.000.000 dhe 5.000.000

Qytet global më shumë se 5.000.000

Klasifikimi i ri urban - rural i territorit të vendeve të BE-së në nivel njësie vendore është i bazuar në Njësitë Administrative Vendore të nivelit 2 (LAU 2), të tilla si bashkitë, komunat, apo autoritetet vendore. Qasja e re siguron një informacion dhe krahasueshmëri më të saktë në drejtim të shkallës së urbanizimit të njësive vendore. Koncepti i shkallës së urbanizimit është përdorur për herë të parë në vitin 1991. për të klasifikuar zonat sipas densitetit të popullsisë të tyre.

Shkalla e re e urbanizimit (DEGURBA) është miratuarnga Eurostat në vitin 2011 dhe është aplikuar në njësitë administrative vendore të BE-së.

LAU2 (DEGURBA) klasifikohet në trekategoritë e mëposhtme:

Zona me dendësi të lartë (qytete apo zona të mëdha urbane)
Zonat me dendësi të ndërmjetme (qytetet dhe periferi të apo zonat e vogla urbane)
Zonat me dendësi të ulët (zona trurale)

Publikimi i fundit
Raporti i Cilësisë

Kalendari

Data Statistika Periudha
10-07-2025 Shqipëria në Shifra 2024
31-01-2025 Statistika të kursit të këmbimit Janar 2025
28-02-2025 Statistika të kursit të këmbimit Shkurt 2025
28-03-2025 Statistika të kursit të këmbimit Mars 2025
30-04-2025 Statistika të kursit të këmbimit Prill 2025
30-05-2025 Statistika të kursit të këmbimit Maj 2025
30-06-2025 Statistika të kursit të këmbimit Qershor 2025
31-07-2025 Statistika të kursit të këmbimit Korrik 2025
31-01-2025 Statistika të rezervës ndërkombëtare Dhjetor 2024
28-02-2025 Statistika të rezervës ndërkombëtare Janar 2025
28-03-2025 Statistika të rezervës ndërkombëtare Shkurt 2025
30-04-2025 Statistika të rezervës ndërkombëtare Mars 2025
30-05-2025 Statistika të rezervës ndërkombëtare Prill 2025
30-06-2025 Statistika të rezervës ndërkombëtare Maj 2025
31-07-2025 Statistika të rezervës ndërkombëtare Qershor 2025
10-01-2025 Statistika mujore të sistemeve të pagesave Nëntor 2025
25-02-2025 Statistika mujore të sistemeve të pagesave Dhjetor 2025
25-01-2025 Statistika tremujore të sistemeve të pagesave T IV - 2024
25-01-2025 Statistika vjetore të sistemeve të pagesave Dhjetor 2024
10-03-2025 Statistika mujore të sistemeve të pagesave Janar 2025
10-03-2025 Statistika mujore të sistemeve të pagesave Shkurt 2025
26-05-2025 Statistika mujore të sistemeve të pagesave Mars 2025
26-05-2025 Statistika tremujore të sistemeve të pagesave T 1 - 2025
10-06-2025 Statistika mujore të sistemeve të pagesave Prill 2025
10-07-2025 Statistika mujore të sistemeve të pagesave Maj 2025
05-02-2025 Statistika monetare Dhjetor 2024
05-02-2025 Depozitat dhe huatë sipas rrethit T 4 - 2024
05-02-2025 Bilanci sektorial dhe paraqitja monetare e Bankës së Shqipërisë Dhjetor 2024
14-02-2025 Bilanci sektorial dhe paraqitja monetare e Bankës së Shqipërisë Janar 2025
27-02-2025 Statistika monetare Janar 2025
27-02-2025 Bilanci sektorial i shoqërive të kursim-kreditit T 4 - 2024
17-03-2025 Bilanci sektorial dhe paraqitja monetare e Bankës së Shqipërisë Shkurt 2025
27-03-2025 Statistika monetare Shkurt 2025
15-04-2025 Bilanci sektorial dhe paraqitja monetare e Bankës së Shqipërisë Mars 2025
29-04-2025 Statistika monetare Mars 2025
29-04-2025 Depozitat dhe huatë sipas rrethit T 1 - 2025
15-05-2025 Bilanci sektorial dhe paraqitja monetare e Bankës së Shqipërisë Prill 2025
29-05-2025 Statistika monetare Prill 2025
29-05-2025 Bilanci sektorial i shoqërive të kursim-kreditit T 1 - 2025
16-06-2025 Bilanci sektorial dhe paraqitja monetare e Bankës së Shqipërisë Maj 2025
27-06-2025 Statistika monetare Maj 2025
15-07-2025 Bilanci sektorial dhe paraqitja monetare e Bankës së Shqipërisë Qershor 2025
30-07-2025 Statistika monetare Qershor 2025
30-07-2025 Depozitat dhe huatë sipas rrethit T 2 - 2025
15-08-2025 Bilanci sektorial dhe paraqitja monetare e Bankës së Shqipërisë Korrik 2025
27-03-2025 Statistika të korporatave të tjera financiare T 4 - 2024
27-06-2025 Statistika të korporatave të tjera financiare T 1 - 2025
10-01-2025 Tregues të shëndetit financiar Nëntor 2024
10-02-2025 Tregues të shëndetit financiar Dhjetor 2024
10-02-2025 Të dhëna të pasqyrave financiare të bankave T 4 - 2024
10-03-2025 Tregues të shëndetit financiar Janar 2025
09-05-2025 Tregues të shëndetit financiar Mars 2025
09-05-2025 Të dhëna të pasqyrave financiare të bankave T 1 - 2025
10-06-2025 Tregues të shëndetit financiar Prill 2025
10-07-2025 Tregues të shëndetit financiar Maj 2025
11-08-2025 Tregues të shëndetit financiar Qershor 2025
11-08-2025 Të dhëna të pasqyrave financiare të bankave T 2 - 2025
25-03-2025 Bilanci i pagesave dhe borxhi i jashtëm bruto T 4 - 2024
25-03-2025 Statistika të sektorit të jashtëm (PIN, ID) T 4 - 2024
10-06-2025 Bilanci i pagesave dhe borxhi i jashtëm bruto T 1 - 2025
25-06-2025 Statistika të sektorit të jashtëm (PIN, ID) T 1 - 2025
Na kontaktoni
Rr. Vllazën Huta, Ndërtesa 35, Hyrja 1, Tiranë, Kodi Postar 1017
Tel:
+355 4 2222 411
Fax:
+355 4 2228300
info@instat.gov.al
media@instat.gov.al

Përkufizimi dhe klasifikimi i qyteteve në Shqipëri ka ndjekur metodologjinë përkufizimit te ri te OECD - KE për qytetet (Dijkstra, 2012).

Metodologjia për klasifikimin e qyteteve eshte bere sipas katër hapave te mëposhtëm:

1. Fillimisht janë zgjedhur të gjitha rrjetet e qelizave prej 1 km² me një dendësi të popullsisë prej më shumë se 1.500 banorë (qeliza me densitet të lartë).

2. Më pas janë grupuar qelizat në vazhdimësi me densitet të lartë. Grupet me një popullsi minimale prej 50.000 banorësh janë identifi kuar si “qendra urbane”. Qelizat në vazhdimësi me densitet të lartë përfshijnë boshllëqet mes qelizave, në qoftë se të paktën pesë nga tetë qelizat përreth një qelize me densitet të lartë janë gjithashtu qeliza me densitet të lartë. Qelizat diagonale (p.sh. qelizat që prekin vetëm këndet) nuk janë të përfshira.

3. Njësitë vendore administrative (LAU2) me të paktën 50% te popullsisë së tyre brenda qendrës urbane, janë zgjedhur gjithashtu për të qenë pjesë e qytetit.

4. Një qytet është përcaktuar më pas duke u siguruar që:

        a) ka një lidhje në nivelin politik (p.sh. me praninë e një njësie të qeverisjes vendore),

        b) se të paktën 50 % e popullsisë së përgjithshme të qytetit jeton në një qendër urbane dhe

        c) që të paktën 75 % e popullsisë së qendrës urbane jeton në një qytet.

Sipas metodologjise se perdorur me lart vetem 5 qytete mund te klasifikohen si urban audit city, Tiranë, Durrës, Elbasan, Shkodër dhe Vlorë , kjo pasi keto qytete kanë më shumë se 50% të popullsisë në Qendrën Urbane, dhe Qendrat e tyre Urbane përmbajnë më shumë se 75 % të popullsisë së qytetit.

*Një hap i mundshëm për më tej është dhe përcaktimi i një “Zone të Madhe Urbane”, e cila përbëhet nga qyteti dhe zona e saj në lëvizje të vazhdueshme. Megjithatë, meqenëse kjo do të përfshinte një analizë të detajuar të të dhënave të punësimit për qelizat me densitet të lartë, dhe identifikimin e “zonave funksionale” në Shqipëri, nuk eshte përfshire ne këtë studim.

 

Klasifikimi i ri urban - rural i territorit të vendeve të BE-së në nivel njësie vendore është i bazuar në Njësitë Administrative Vendore të nivelit 2 (LAU 2), të tilla si bashkitë, komunat, apo autoritetet vendore. Ky klasifikim konsideron si njësi bazë të klasifikimit rrjetin e qelizave prej 1 km²; në vend të LAU2 .Qasja e re siguron një informacion dhe krahasueshmëri më të saktë në drejtim të shkallës së urbanizimit të njësive vendore. Koncepti i shkallës së urbanizimit është përdorur për herë të parë në vitin 1991 për të klasifikuar zonat sipas densitetit të popullsisë të tyre.

Shkalla e re e urbanizimit (DEGURBA) është miratuar nga Eurostat në vitin 2011 dhe është aplikuar në njësitë administrative vendore të BE-së.

Në Shqipëri, bashkitë dhe komunat korrespondojnë me LAU2 që përdoret në vendet e BE-së. Ato ndryshojnë gjithashtu në mënyrë të konsiderueshme në madhësi dhe popullsi. Bashkitë e vogla për nga madhësia e sipërfaqes kanë përgjithësisht popullsi me dendësi të lartë, ndërkohë që komunat me sipërfaqe të mëdha janë zakonisht shumë pak të populluara, dhe me karakteristika rurale. Prandaj, qasja e re e BE-së nëpërmjet klasifikimit LAU2 bazuar në rrjetin e qelizave 1km2 të popullsisë duket gjithashtu i përshtatshëm për vendin, duke lejuar krahasimin e Shqipërisë me vendet e BE-së deri në nivelin e njësisë vendore.

LAU2 (DEGURBA) klasifikohet në tre kategoritë e mëposhtme:

Zona me dendësi të lartë (qytete apo zona të mëdha urbane): të paktën 50% e popullsisë jeton në grumbullime me densitet të lartë.
Zonat me dendësi të ndërmjetme (qytetet dhe periferitë apo zonat e vogla urbane): më pak se 50% e popullsisë që jeton në rrjetin e qelizave rurale dhe më pak se 50 % e tyre jeton në grumbullime me densitet të lartë.
Zonat me dendësi të ulët (zonat rurale): më shumë se 50 % e popullsisë jeton në rrjetin e qelizave rurale.