Regjistrat e Biznesit në Shqipëri
Regjistrat e Biznesit përmbajnë të dhëna të detajuara për njësitë ligjore, ndërmarrjet dhe njësitë lokale që ushtrojnë aktivitet ekonomik brenda territorit të Republikës së Shqipërisë. Regjistrat e Biznesit janë bazë për hartimin e statistikave të nevojshme për dhënien e treguesve afatshkurtër dhe të zhvillimeve strukturore ekonomike.
Numri i njësive ligjore aktive në fund të vitit 2023 është 226.778.
Fermerë të pajisur me Numër Identifikimi të Personit të Tatueshëm NIPT janë 96.440.
Në fund të vitit 2023 numërohen 130.338 ndërmarrje, duke shënuar një rritje krahasuar me 125,222 në vitin 2022.
13.636 ndërmarrje aktive janë regjistruar gjatë vitit 2023, nga 15.700 të regjistruar gjatë vitit 2022.
Fig. 1 Ndërmarrjet sipas aktivitetit ekonomik
.
Ekonomia shqiptare është e fokusuar kryesisht në aktivitetin tregtar dhe shërbime të tjera. Ndërmarrjet me aktivitet tregtar numërojnë 25,6% ndaj totalit të ndërmarrjeve të regjistruara gjatë vitit 2023. Aktiviteti tregtar realizon edhe xhiron vjetore më të madhe në ekonomi, me 40,8%.
Ndërmarrjet me 50 e më shumë të punësuar përfaqësojnë 1,6% të totalit të ndërmarrje, punësojnë 50,0% të të punësuarve gjithsej, dhe realizojnë 45,3% të totalit vjetor të xhiros.
Rreth 85,9% e ndërmarrjeve janë ndërmarrje të vogla me 1-4 të punësuar dhe kontributi i tyre llogaritet në 22,6% në punësim dhe 20,2% në realizimin e xhiros vjetore.
Tab.1 Grupuar sipas numrit të të punësuarve
.
Në bashkitë Tiranë, Durrës dhe Vlorë janë përqendruar pjesa më e madhe e ndërmarrjeve, ndërsa në bashkinë Pustec shënohet numri më i ulët. Numri më i madh i ndërmarrjeve shënohet në qarkun e Tiranës me 61.602 ndërmarrje, ndërsa numri më i vogël në qarkun e Kukësit me 1.408 ndërmarrje
Ndërmarrjet me pronarë apo bashkëpronarë të huaj zënë 5,3% të ndërmarrjeve gjithsej dhe punësojnë 12,8% të të punësuarve gjithsej.
Ndërmarrjet nga vendet Bashkimit Evropian përfaqësojnë 63,1% të ndërmarrjeve të huaja e të përbashkëta. Pronarët apo bashkëpronarët me origjinë italiane dhe greke përfaqësojnë 48,4% të ndërmarrjeve të huaja e të përbashkëta gjithsej.
Ndërmarrjet e huaja e të përbashkëta janë përqendruar kryesisht në bashkitë Tiranë, Durrës, Vlorë, përkatësisht me 65,6%, 10,8% dhe 4,4%.
.
Gratë menaxhojnë/zotërojnë 31,2% të ndërmarrjeve gjithsej.
Aktivitetet “Tregti” dhe “Shërbime të tjera” shënon pjesëmarrjen më të lartë të grave në vendimmarrje, respektivisht me 33,9% dhe 40,5%. Ndërmarrjet e drejtuara nga gratë janë kryesisht ndërmarrje me 1- 4 të punësuar.
Gratë zënë 47,0% të të punësuarve gjithsej dhe sektori me përfaqësimin më të ulët të tyre është sektori i ndërtimit me 17,1%.
.
Për nga ndarja rajonale, rajoni më i zhvilluar është rajoni qendër ku përfshihen qarqet Tiranë dhe Elbasan, ku janë përqendruar 53,2% e ndërmarrjeve. Të punësuarit në këtë rajon zënë 58,9% të të punësuarve gjithsej. Ndërmarrjet e regjistruara gjatë këtij viti janë përqëndruar gjithashtu në rajonin qendër përkatësisht me 59,5%.
Ndërmarrjet që ushtrojnë aktivitetin në më shumë se një vendndodhje janë gjithsej 1.627 ndërmarrje të cilat përfaqësojnë vetëm 1,2% të ndërmarrjeve gjithsej dhe numri i të punësuarve në to është 23,7% e numrit të të punësuarve gjithsej. Njësitë lokale janë përqendruar kryesisht në qarqet Tiranë, Durrës me 56,0% të numrit të përgjithshëm të njësive lokale aktive
Fermerët të cilët shesin produktet e tyre po regjistrohen në zyrat rajonale tatimore duke u pajisur me Numër Identifikimi të Personit të Tatueshëm, (NIPT). Në këtë moment, fermerët zotërojnë personalitet juridik, e si të tillë janë objekt i regjistrave të biznesit që INSTAT mirëmban dhe përditëson. Numri i fermerëve të pajisur me NIPT në fund të vitit 2023 është 96.440 krahasuar me 84.369 fermerë në fund të vitit 2022.
.
Fig.3 Shpërndarja e ndërmarrjeve aktive sipas qarqeve
.
.